Hayvan Hücresi Yapısı ve Bileşenleri
Hayvan hücresi, ökaryotik hücreler grubunda yer alan ve hayvanların dokularını oluşturan temel yapı birimidir. Hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek olmak üzere üç ana bölümden oluşur. Bu bölümlerin içinde hücrenin yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştiren organeller bulunur.
Hücre Zarı
- Hücreyi dış ortamdan ayıran ve seçici geçirgen yapıya sahip olan lipit, protein ve karbonhidratlardan oluşan çift katmanlı bir yapıdır.
- Madde alışverişi, hücre şeklinin korunması ve hücreler arası iletişimden sorumludur.
Sitoplazma
- Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran, jel benzeri kolloidal bir sıvıdır.
- Organellerin içinde bulunduğu ve metabolik olayların gerçekleştiği ortamdır.
Çekirdek (Nükleus)
- Hücrenin yönetim ve kontrol merkezidir.
- Çekirdek zarı, çekirdekçik ve kromatin ipliklerden oluşur.
- Kalıtsal bilgiyi (DNA) taşır ve hücre bölünmesini yönetir.
Organeller ve Görevleri
- Endoplazmik Retikulum (ER): Hücre içi taşıma, lipit sentezi (düz ER) ve protein sentezi (granüllü ER) görevlerini üstlenir.
- Golgi Cisimciği (Aygıtı): ER'den gelen protein ve lipitlerin işlenmesi, paketlenmesi ve salgılanmasından sorumludur.
- Mitokondri: Hücrenin enerji santralidir; oksijenli solunum ile ATP üretir.
- Ribozom: Protein sentezinin gerçekleştiği organeldir; bazıları ER üzerinde, bazıları serbest halde bulunur.
- Lizozom: Sindirim enzimleri içerir; hücre içi sindirim, yaşlanmış organellerin ve yabancı maddelerin parçalanması görevini yapar.
- Sentriyoller: Hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerinin oluşumuna yardımcı olur; hayvan hücrelerine özgüdür.
- Peroksizom: Zehirli maddelerin (örneğin hidrojen peroksit) detoksifikasyonundan sorumludur.
- Koful: Hayvan hücrelerinde genellikle küçük ve az sayıdadır; depolama, sindirim ve boşaltım görevleri vardır.
Hücre İskeleti
- Mikrotübüller, mikrofilamentler ve ara filamentlerden oluşan ağsı yapıdır.
- Hücre şeklinin korunması, organellerin hareketi ve hücre bölünmesinde görev alır.
Hayvan hücreleri, bitki hücrelerinden farklı olarak hücre duvarı, plastitler (kloroplast gibi) ve büyük merkezi koful içermez. Bu yapılar, hayvan hücrelerinin daha esnek ve hareketli olmasını sağlar. |